کد مطلب:17002 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » احكام

در حديثي از رسول گرامي اسلام(ص) آمده كه سه چيز كفاره گناهان است. كه يكي از آنها تهجد در شب است. لطفاً دو مورد ديگر را بيان فرمايد.

خواهر گرامي! در ميان روايات و احاديث موارد بسياري وجود دارد كه به عنوان كفاره گناه از آن نام برده ميشود و اگر ميبينيم گاهي در بعضي از احاديث، دو يا سه مورد به عنوان كفاره ناميده ميشود، جز براي آوردن مثال و به مقتضاي حال و مقام و مخاطب نيست. آن چه از لبهاي مبارك معصوم(ع) بيرون ميآيد، جز حرف حق چيزي نيست و ايشان با مخاطبهاي گوناگوني روبرو بوده و با درك موقعيتهاي متفاوت حديث نقل ميكردند.

مثلاً در بعضي مواقع از روزه به عنوان كفاره نام ميبردند و در بعضي مواقع نماز كفاره ميشود و در بعضي مواقع غسل جمعه و در بعضي مواقع جواب سلام را بلند دادن و در ديگر مواقع گرفتن وضو در خارج از وقت وب راي ايجاد طهارت كفاره ميشود. ذكر مثال به معناي تفرّد و انحصار نيست، بلكه به عنوان نمونهاي از بسيار است كه معصوم(ع) در يك جلسه كوتاه آنها را به زبان نياورده و يا در وجود مخاطب چنين احساسي نبوده كه بخواهد همه را بداند و يا آن كه مخاطب در زمينهاي خاص از معصوم سؤالي كرده و حضرت به همان مناسبت پاسخي داده و دو يا سه مورد را به عنوان مثال بيان فرموده است.

حديثي كه نقل كرديد، در كتاب شريف بحارالانوار به همان سبك و سياق موجود است و به دو مورد ديگر كفاره اشارهاي نشده است. در آن حديث شريف، رسول خدا(ص) به حضرت علي(ع) خطاب كرد و فرمود: اي علي!... سه چيز موجب كفاره است؛ يكي از آنها تهجّد در شب (به پا خواستن براي نماز شب) است، در حالي كه مردم در خواب به سر ميبرند.(1)

وصيّت نبوي(ص) تا به همين جا خاتمه پيدا ميكند و حضرت به دو مورد ديگر اشارهاي نفرمودند، هر چند موارد ديگري وجود دارد كه به عنوان كفاره بيان شده است و از باب مثال به نمونه هايي از آن اشاره ميشود:

1- مرگ؛ پيامبر گرامي(ص) فرمود: مرگ براي هر مسلماني كفّاره است.(2)

شايد اشاره به اين نكته باشد كه انسانها موقع جدا شدن از عالم خاكي زجر فراواني ميكشند و سكرات موت آنها را به تلاطم و وحشت مياندازد. در جايي ديگر از معصوم نقل شده است كه: مرگ كفاره گناهان مؤمنان است.(3)

2- فشار قبر؛ پيامبر گرامي(ص) فرمود: فشار قبر براي مؤمن، كفارهاي براي تضييع و از بين بردن نعمتها است.(4)

3- قرائت قرآن؛ پيامبر گرامي اسلام(ص) خطاب به سلمان فرمود: اي سلمان! بر تو باد كه قرآن بخواني، به درستي كه قرائت قرآن كفاره گناهان ميشود و امان از آتش و عذاب است.(5)

4- كفاره غيبت استغفار است. پيامبر گرامي(ص) فرمود: كفاره غيبت آن است كه براي غيبت شده استغفار شود.(6)

5- احسان و نيكوكاري كاري به يكديگر كفاره است. امام موسي بن جعفر(ع) فرمود: كفّاره اعمال شما احسان به برادرانتان است.(7) مقصود از برادران، همنوع است.

در هر حال مواردي از اين قبيل و ديگر موارد ميتواند به عنوان كفاره، عمل مؤمن و مسلماني را پوشش دهد. از مجموع روايات استفاده ميشود عمل نيك كفاره گناهان ميشود.

پي نوشتها:

1. بحارالانوار، ج 80، ص 126، حديث 76 .

2. همان، ج 79، ص 171، حديث 6.

3. همان، ج 6، ص 151، حديث 3.

4. همان، ج 68، ص 50، حديث 68.

5. همان، ج 89، ص 17، حديث 18.

6. همان، ج 72، ص 253، حديث 29.

7. همان، ص 379، حديث 4.